Το Γυμνάσιο είναι μαζί με το λύκειο μέρος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αποτελείται από τρεις τάξεις. Η φοίτηση στο γυμνάσιο αρχίζει περίπου στην ηλικία των δώδεκα ετών και είναι υποχρεωτική. Σε σχέση με το δημοτικό, τα διδασκόμενα στο Γυμνάσιο μαθήματα είναι πιο εξειδικευμένα και διδάσκονται από καθηγητές ειδικοτήτων. Τα αναλυτικά προγράμματα είναι επίσης εξειδικευμένα και προσαρμοσμένα στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών στις ηλικίες 12-15. Σκοπός επίσης της γυμνασιακής εκπαίδευσης είναι να εντάξει και να μυήσει τα παιδιά στην κοινωνικοπολιτική ζωή, της ευρύτερης περιοχής και της χώρας δηλαδή και όχι μόνο της γειτονιάς και της πόλης του. Μετά το Γυμνάσιο η φοίτηση μπορεί να συνεχιστεί στο λύκειο.
Το Γυμνάσιο είναι μια από τις πιο παλιές βαθμίδες της ελληνικής εκπαίδευσης. Τα πρώτα Γυμνάσια ιδρύθηκαν με διάταγμα της Αντιβασιλείας του Όθωνα το 1833 και από τότε έως και τις αρχές του εικοστού αιώνα λειτούργησαν παράλληλα με τα Ελληνικά Σχολεία, τα οποία ως σκοπό είχαν την παροχή μιας κάπως ανώτερης από τη στοιχειώδη εκπαίδευση σε όσους δεν είχαν σκοπό να φοιτήσουν σε κάποια σχολή ή πανεπιστήμιο. Κατά τη διάρκεια της νεότερης ιστορίας της ελληνικής εκπαίδευσης η διάρκεια φοίτησης στο Γυμνάσιο γνώρισε αρκετές διακυμάνσεις, από τα τρία, τέσσερα έως και τα οκτώ χρόνια (κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά) για να σταθεροποιηθεί μετά τον πόλεμο στα έξι χρόνια (αποτελώντας τη μοναδική βαθμίδα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) μέχρι τελικά το 1976 οπότε και περιορίστηκε στα τρία χρόνια, καθώς το Λύκειο αποτέλεσε από τότε και στο εξής την ανώτερη βαθμίδα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας.
| Mάθημα | Ώρες Α'τάξης | Ώρες Β'τάξης | Ώρες Γ'τάξης |
|---|---|---|---|
| Αγγλικά | 3 | 2 | 2 |
| Γυμναστική | 3 | 3 | 2 |
| Οικιακή Οικονομία | 1 | 2 | 0 |
| Νέα Ελληνικά | 5 | 4 | 4 |
| Θρησκευτικά | 2 | 2 | 2 |
| Μουσική | 1 | 1 | 1 |
| Β' Ξένη Γλώσσα | 2 | 2 | 2 |
| Αρχαία Ελληνικά | 5 | 5 | 5 |
| Βιολογία | 2 | 0 | 2 |
| Μαθηματικά | 4 | 4 | 4 |
| Γεωγραφία | 2 | 2 | 0 |
| Ιστορία | 2 | 2 | 3 |
| Τεχνολογία | 1 | 1 | 0 |
| Καλλιτεχνικά | 1 | 1 | 1 |
| Πληροφορική | 1 | 1 | 1 |
| Χημεία | 0 | 1 | 1 |
| Φυσική | 0 | 2 | 2 |
| Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός | 0 | 0 | 1 |
| Κοινωνική Πολιτική Αγωγή | 0 | 0 | 2 |
| Σύνολο | 35 | 35 | 35 |
Η διδασκαλία της φυσικής στο γυμνάσιο δεν πρέπει να είναι η απαρχή συσσώρευσης ενός μεγάλου όγκου φαινομένων και φυσικών νόμων, συσκευασμένων προς απομνημόνευση. Οι μαθητές δεν χρειάζεται να αποτελούν τράπεζα μεγάλου όγκου πληροφοριών αφού τον ρόλο αυτό τον έχει αναλάβει πλέον η σύγχρονη τεχνολογία. Αυτό που καλείται να προσφέρει η διδασκαλία της φυσικής στο γυμνάσιο είναι η μεταφορά στους μαθητές του θαυμαστού και δημιουργικού τρόπου με τον οποίο η επιστημονική σκέψη διεισδύει στον πυρήνα δύσκολων προβλημάτων που σχετίζονται με την κατανόηση της δομής και λειτουργίας του φυσικού κόσμου. Πώς είναι δυνατό, για παράδειγμα, από ένα μικρό αριθμό βασικών θεμελιωδών αρχών και εννοιών να μπορεί κάποιος να περιγράφει αλλά και να προβλέψει μια ευρύτατη κλάση φυσικών φαινομένων.
Το βιβλίο απαρτίζεται από επτά ενότητες. Οι έξι πρώτες είναι αφιερωμένες σε έξι σημαντικές πόλεις ή περιοχές (Αθήνα, Σπάρτη, Μακεδονία, Θήβα, Κόρινθος, Αλεξάνδρεια), ενώ η έβδομη αναφέρεται σε ένα φαινόμενο πανελλήνιας σημασίας, στον αθλητισμό.